सातारा जिल्ह्यातील महिलांनी निव्वळ राजकारणच नाही तर समाजकारण आणि अर्थकारण सकस करण्याचा प्रयत्न केला आहे. महिलांनी स्वत:हून पुढाकार घेऊन अनेक गावांमध्ये ग्रामविकासाची संकल्पनाच बदलून टाकली असून महिलाच गावकारभारणी झाल्याने गावपातळीवर राजकारण,समाजकारण आणि अर्थकारणाचा पोत बदलू लागला आहे. जावळी,कराड,महाबळेश्वर आणि पाटण तालुक्यातच्या बहुतांशी गावातील पायाभूत प्रश्नच महिलांनी सोडवून टाकला आहे. ग्रामस्वच्छता असो अथवा दारुबंदी असो, या कामांमध्ये महिला स्वत:ला झोकून देऊन काम करत आहेत. बचत गटांच्या एकजुटीतून त्यांनी दबदबा निर्माण केला आहे. पाटण तालुक्यातील चाफळ विभागातील वीसहून अधिक गावांतील महिला दारुबंदीसाठी आक्रमक झाल्या आहेत. केळोली (वरची) आणि कराड तालुक्यातील शेवाळेवाडी-येणपे येथील बचत गटातील महिलांनी 'हम भी किसीसे कम नही...' हे सिध्द करून दाखविले आहे.
पाटण तालुक्यातील चाफळ विभागात महिला दारुबंदीसाठी आक्रमक झाल्या आणि त्यांनी अनेक मद्यपींना पोलीस कोठडीची हवा दाखविली. चाफळ,माचणेवाडी,नानेगाव खुर्द, नानेगाव बुद्रुक, धायटी, पाडळोशी, केळोशी, शिंगणवाडी, वीरेवाडी, डेरवण, बाबरवाडी,मसुगडेवाडी,खराडवाडी,कवठेकरवाडी, सुर्याची वाडी येथे दारुबंदी चळवळ वेगाने वाढत आहे. चोरट्या दारुविक्रेत्यांनी या रणरागिणींच्या कार्यपध्दतीचा धसकाच घेतला आहे.
निर्मल ग्राम, तंटामुक्त असलेल्या पाटण तालुक्यातील केळोली (वरची) येथील रणरागिणींनी मोठे धाडस दाखविले ८० कुटुंबे आणि ४५० लोकसंख्या असलेल्या केळोलीतील गजानन, भैरवनाथ,दत्तकृपा,वैभवलक्ष्मी,श्रीराम या पाच बचत गटांतील महिला एकत्र जमल्या आणि त्यांनी चोरुन होत असलेल्या दारुविक्रीला पायबंद घातला. जर मद्यपी आढळून आला तर त्याला थेट पोलीस ठाण्यातच हजर केल्यामुळे मद्यपींनीही धसका घेतला. बचतगटातील महिला फक्त दारुबंदीलाच विरोध करत नाहीत तर त्या दर रविवारी हातात झाडू घेऊन गावात स्वच्छता करतात.
कराड तालुक्यातील शेवाळेवाडी येणपे येथील संत बाळूमामा महिला बचत गटातील रणरागिणींनी हातामध्ये कोयता घेऊन ऊसतोडणी टोळ्यांच्या मनमानीला मोठी चपराक दिली आहे. सुनंदा शेवाळे,मंदा सुर्यवंशी,वंदना सुर्यवंशी,दीपाली शेवाळे,सुनीता शेवाळे,संगीता शेवाळे या महिलांनी ऊसतोड टोळी तयार करुन रयत-शाहू कारखान्यासाठी हजारो टन ऊसतोड केली. यामुळे बचत गटातील महिलांच्या हातातही चार पैसे आले. यामुळे कुटुंबाचे आर्थिक सक्षमीकरण होण्यास मदत झाली. भविष्यात आणखी काही बचतगटांना प्रेरणा मिळेल. कारखाना व्यवस्थापनाने महिलांच्या या उपक्रमाचे कौतुक केले आहे. येणपे-शेवाळेवाडीतील माहिलाही आता ऊसतोडणीसाठी सरसावल्या असून त्यांनी स्वत:चीच ऊसतोड टोळी तयार केली.
बचतगट आणि राजसत्ता ही ग्रामीण भागातील महिलांच्या प्रगतीची दोन चाके असल्याचे केळोली आणि शेवाळेवाडी-येणपे येथील रणरागिणींनी दाखवून देण्याबरोबच अर्थपूर्ण स्त्रीशक्तीने गावात एकजुटीने दबदबा निर्माण केला आहे. घर,संसार,चूल-मूल हे महिलांचे क्षेत्र तर उंबऱ्यापलीकडील जग पुरूषांचं मानलं गेलं आहे. मात्र बचत गटातील महिलांनी फक्त घरच आमची जबाबदारी नाही तर उंबऱ्यापलीकडील जगातही आम्ही क्रांती करू शकतो, हे चाफळ विभाग, केळोली आणि शेवाळवाडी-येणपे येथील रणरागिणींनी दाखवून दिले आहे.
No comments:
Post a Comment