Saturday, July 16, 2011
माती परीक्षणाच्या माध्यमातून जमिनीचे उदरभरण
शेतक-यांमध्ये जमिनीच्या आरोग्याविषयी जनजागृती निर्माण करून जमिनीचे आरोग्य शाश्वत स्वरुपात जतन करण्याच्यादृष्टीने गावनिहाय सुपीकता निर्देशांक तयार करून त्याचे फलक गावागावात लावण्याचे काम शासनाने हाती घेतले आहे. ठाणे जिल्हयात ही दरवर्षी २० टक्के गावे निवडून गावनिहाय फलक लावण्याचे काम हाती घेण्यात आले आहे.
शेती आता व्यापारी तत्वावर करणे अपरिहार्य झाले आहे. यासाठी जमिन अधिक पोषक ठेवण्यासाठी माती व पाणी परीक्षणावर सुयोग्य व्यवस्थापन तंत्राचा अवलंब करणे आवश्यक आहे. माती परीक्षणामुळे शेतजमिनीचा प्रकार ,तिचे भौतिक, रासायनिक गुणधर्म ,अन्नद्रव्याची उपलब्धता यानुसार जमिनीत हवा पाणी याचा समतोल राखणे, आम्ल, चोपण, घट्टपणा इत्यादी दोष दूर करणे, जमिनीतील उपलब्ध अन्नद्रव्यानुसार जमिनीचा सुपीकता निर्देशांक काढून त्यानुसार आवश्यक खतमात्रांचा अवलंब करणे योग्य ठरते.
सुपीकता निर्देशांक म्हणजे मोठया क्षेत्रातील प्रतिनिधीक मृद नमुने परीक्षणाच्या आधारे मुख्य अन्नद्रव्याची (नत्र, स्फुरद, पालाश) उपलब्धता निश्चित करणे होय. त्याच्या आधारे त्या क्षेत्रात निरनिराळया प्रकारच्या खतांचा पुरवठा करण्याबाबत नियोजन करणे शक्य होते. मृदचाचणी ब-याच मोठया क्षेत्रामध्ये (गावामध्ये) केली असेल, तेथे खत वापरण्याबाबत शिफारशी निश्चित करणे शक्य होते. गावातील तपासणी केलेल्या मृद नमुन्यांच्या माहितीच्या आधारे गावातील जमिनीची सुपीकता दर्शवणारा निर्देशांक तयार केला जातो. त्यानुसार खतांचा संतुलित वापर करणे शक्य होते. म्हणून जमिनीच्या आरोग्यविषयी शेतक-यांमध्ये जनजागृती निर्माण करून तिचे आरोग्य शाश्वत स्वरुपात जतन करणे आवश्यक आहे.
शेतक-यांमध्ये सुपीकता निर्देशांकाविषयी जागृती निर्माण करून त्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी राष्ट्रीय कृषि विकास योजनेंतर्गत गावनिहाय सुपीकता निर्देशांक तयार करून त्याचे फलक गावागावात लावण्याचे काम शासनाने हाती घेतले आहे. राष्ट्रीय कृषि विकास योजने अंतर्गत २०१०-११ ते २०१५-१६ या कालावधीत ठाणे जिल्हयातील १,७८७ गावांपैकी दरवर्षी २० टक्के गावे निवडून त्या गावातील एकूण वहितीखालील (लागवडीखालील) क्षेत्राच्या १० हेक्टर क्षेत्रास एक या प्रमाणे १०,७६० मृद नमुने घेण्यात आले आहेत. त्या नमुन्यांची तपासणी करून सुपीकता निर्देशांकाचे गावनिहाय फलक तयार करण्याचे काम शासकीय व अशासकीय प्रयोगशाळांमार्फत सुरु आहे. दरवर्षी २० टक्के गावांचा या योजनेत समावेश करण्यात येणार असून येत्या पाच वर्षात सर्व गावांचा जमीन सुपीकता निर्देशांक तयार करण्यात येणार आहे. अशा या योजनेमुळे शेतक-यांना स्वता:च्या जमिनीत कोणती पिके घ्यावीत त्यांना खताची मात्रा कशी द्यावी, याबाबत सविस्तर माहिती गावातच उपलब्ध होईल. याचा लाभ अनेक शेतकरी बांधवांना होणार आहे. जमिनीची सुपिकता आणि खतमात्रा, आवश्यक पाणी पुरवठा याबाबत निश्चित मार्गदर्शन होणार असल्याने कृषि उत्पादन वाढ होऊन शेतकरी बांधवांची आर्थिक उन्नती होणार आहे.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
Popular Keywords
“पिवळी क्रांती
अंजीर
अंतरपिक
अन्नधान्य
अन्नसुरक्षा अभियान
आदिवासी
आधुनिक पोल्ट्री व्यवसाय
आंबा
आवळा
इस्त्रो
उपमुख्यमंत्री
उस
ऊस
ऊसतोडणी
ऍग्रो टुरिझम
कर्जमाफी
कात
कांदा
कापूस
कारले
कीडनियंत्रण
कुक्कुटपालन
कृषि उत्पन्न बाजारसमिति
कृषि योजना
कृषी दिन
कृषी विद्यापीठ
कृषीतंत्र
कृषीमंत्री
केळी
कोकम
कोळंबी
खते
खरबूज
गहू
जमिन
जलसंधारन
झरा
ट्रक्टर
ठिबक
डाळिंब
डाळींब महोत्सव - 2010
ढोबळी मिरची
तलाव
तुर
तेल्या
दुग्धव्यवसाय
दॅट उपकरण
द्राक्ष
निर्यात
निलक्रांती
पाणी
पाणी अडवा
पाणी जिरवा
पान
पीक
पुरंदर
पृथ्वीराज चव्हाण
प्रक्रिया उद्योग
फलोत्पादन
फळबाग
फायटोप्थोरा
बचत गट
बटाटा
बागाईतदार
बाजारपेठ
बाजारभाव
बायोगॅस
बियाणांची गुणवत्ता
बी-बियाणे उपलब्धता
बैल पोळा उत्साहात साजरा.Indian Farmer's Unique Festival.
भाजीपाला.
भात
भेंडी
मच्छिमार
मजूर
मत्स्य व्यवसाय
मधशाळा
मधुमक्षिका पालन
मराठवाडा कृषी विद्यापीठ
महा-रेन
महाकृषी
महाराष्ट्र
महाराष्ट्रातील शेती कोण पिकवतो
महिको
महिला अणि कृषि क्षेत्र
माती परीक्षण
मिरची
मोसंबी
यशोगाथा
रेशीम
रेशीम उद्योग
रोग-नियंत्रण.
वनराई बंधारे
वीज निर्मीती
वृक्षायुर्वेद
शिवामृत
शेडनेट हाऊस
शेतकरी
शेततळे.
शेती
शेती व्यवसाय
शेतीपूरक व्यवसाय
शेतीशाळा
शेतीसाठी हवामानाचा सल्ला
समूह शेती
साखर
साखर कारखाना
सिंचन प्रकल्प
सीताफल
सेंद्रिय शेती
सोनेरी हळद
सोयाबीन
स्ट्रोबेरी
स्वाभिमानी शेतकरी संघटना
हरितक्रांती
हळद
Popular Keywords
7/12
Acts/Rules
Agriculture
Agrowon
Biogas
Blue green algae
Contact Action .
Crop Protection
Dairy
Drip Irrigation
FAO
Ferilizer
Fertilizer contol order
Fertilizer general information
Food
Food Processing
Fruits
Global Worming
Grapes
HACCP
Haritkranti 2010
History of pome.
Horticulture
Indian farmer
Insectiside
Kashmir
Keshar
Land Holding
Mahafruit
Mahakrushi
Mango
Milk
Monsanto
MPKV
MSAMB
National seed acts/rules.
NRC Grapes
Onion
Pesticides
Pestiside
Pomegranate
Poultry business
Poultry Feed
Price
Prutviraj Chavhan
Pulses
Seed general information
Seed production
Strawberry
Strawberry Producer
Subsidy
Sugarcane
Systemic
Type of action.Fumigent
University
USDA
Vegetables
Water resources
weather forcasting
Wheat
World Agriculture
No comments:
Post a Comment